《中庸》拼音版

1、中庸全篇ti a nmni ngzhi w/e i x i ng l u x i ngzh i w/e iddo xiuddozhi w/e i ji a o天命之謂性；率性之謂道；修道之謂教。 daoye zhe bu k e x u y u l i y e k e l i f e i d a o ye 道也者不可須臾離也；可離，非道也。sh 1 g u junzi ji e sh e n h u q i su o bu d u k o ng j u h u q i su o b u是故君子戒慎乎其所不睹，恐懼乎其所不we nmo ji anhu yin mo xi a n h u w/e

2、i gu junzi shenqi d u y e聞。莫見乎隱，莫顯乎微。故君子慎其獨(dú)也。x 1 n u a i l e zh i w/e i f aw/e i zh i zh o ng f a e r ji e喜、怒、哀、樂之未發(fā)，謂之中。發(fā)而皆zh o ngji ew/e izhihe zh o ng y e zh e ti a n xi a zh i da be n ye h e中節(jié)，謂之和。中 也者，天下之大本也。和 ye zh e ti anxiazhi da daoye zh i zh o ng h e ti and! w/e iyan 也者，天下之達(dá)道也。致 中和，天地位焉， w

3、a n w/u y u y a n 萬物育焉。iy o u d i y I zh a ng z i si sh u su o chu Gnzhiyi y i l i y a n sh o u右第一章，子思述所傳之意，以立言。首 mi ng d a o zh 1 be nyuGnchu y u ti a n e r bu k e y i q i sh i ti b e i y u 明道之本原出于天，而不可易；其實(shí)體備于 j 1 e r bu ke l i ci yancunya ngx i ngch a zh i y a o zh o ngy a n sh e ng 己，而不可離。次言存養(yǎng)省察之

4、要。終言圣 sh e n g o ng hu a zh 1 j i gai yu xuezhe yu ci fanqiuzhushen er zi d e 神 功化之極。蓋欲學(xué)者于此，反求諸身而自得 zh I y i qu w/e i w/a i y o u zh i si e rchongqi benranzhishan y a ng 之，以去未外誘之私，而充其本然之善。楊q i xi d sh i zh a ngg a i z i si yinsh i su o w/e i y i pi a n zh I t i y d o sh i y e氏所謂一篇之體要是也。其下十章蓋子思引f u z

5、 i zh i y a n y i zh o ng c i zh a ngzh i y i夫子之言，以終此章之義。zh o ng n 1 yu e j u n z i zh o ngy o ng xi a o r e n f a n zh o ngy o ng仲尼日：“君子，中庸；小人，反中庸。j u n z 1 zh i zh o ngy o ng y e j u n z i e r sh i zh o ng xi a o r e n zh i zh o ngy o ng君子之中 庸也，君子而時中。小人之中庸y e xi a o r e n e r w/u j i dan ye也，小人而無

6、憚也。”d i sanzhang z i yu ezh o ngy o ng q i zh i y i h umni nxi anneng第三章：子曰：“中庸其至矣乎！民鮮能ji u yi久矣。”z 1 yu eddozhi buxingyew/o zh I zh I y i zh i zh e gu o子曰：“道之不行也，我知之矣：知者過zh I yu zh e bu j i y e d d o zh i bu mi ng y ew/o zh I zh I y i xi a n之；愚者不及也。道之不明也，我知之矣：賢 zh e gu o zh i buxiaozhebu ji ye r e

7、n mo bu y i n sh i ye xi a n n e ng 者過之；不肖者不及也。人莫不飲食也。鮮 能 zh I w/e i y e知味也。”d iw/u zh a ngz iyu ed a o q ibu xingyif u第五章：子曰：“道其不行矣夫。”dili u zh a ngz iyu eshunqidazhiyeyush u n h a o we n第六章：子曰：“舜其大知也與！舜好問y 1 h a o ch a e r y a n yin e e r y a ngsh a n zh i q i li a ngdu a n y o ng q i 以好察邇言。隱惡而揚(yáng)善。

8、執(zhí)其兩端，用其 zh o ng y u mni n q i si y i w/e i sh u n hu中于民。其斯以為舜乎！ ”z i yu er e n ji e yu e ydzhiq u er nd zhu gu huo子曰："人皆曰予知'，驅(qū)而納諸罟攫xi d nj 1 ngzh i zh o nge r mo zh i zh i pi ye r e n ji e yu e y u zh i陷阱之中，而莫之知辟也。人皆曰予知'，z e hu zh o ngy o nge r bu ndngqi yu e sh o u ye擇乎中庸，而不能期月守也?！眃i b

9、a zh a ng z 1 yu e hu i zh I we i r e n ye z e hu zh o ngy o ng第八章：子曰：“回之為人也：擇乎中庸， d e y i sh a n ze quanquanfu ying e r f u sh i zh i y i 得一善，則拳拳服膺，而弗失之矣?！眤 1 yu e子日：ti a n xi a gu o ji ak e j u n y eju e l uk e c i“天下國家，可均也；爵祿，可辭y eb a i r e nk e d a o y ezh o ngy o ng bu ke ne ng ye也；白刃，可蹈也；中庸不可能

10、也?！眤 1 l u we nqi a ng z i yu ena n f a ngzh i qi a ng y u be i f a ng子路問強(qiáng)。子曰，"南方之強(qiáng)與，北方 zh 1 qi a ng y u y i e r qi a ng y u mo r o u y i ji do b u b a o w/u d a o 之強(qiáng)與，抑而強(qiáng)與？寞柔以教，不報無道， n a n f a ngzh i qi a ng y e junzi j u zhl r e n j in g e si e r bu y a n 南方之強(qiáng)也。君子居之。衽金革，死而不厭， be i f a ngzh i

11、qi a ng ye e r qi a ngzh e j u zh i gu j u n z i he e r bu li u 北方之強(qiáng)也。而強(qiáng)者居之。故君子和而不流； qiGngzaiji a o zh o ng l i e r bu y i qi a ngz a i ji a o guo youdao bu 強(qiáng)哉矯。中立而不倚；強(qiáng)哉矯。國有道，不 bi ansaiyan qi a ngz a i ji a o gu o w/u d a o zhisi bu bi a n qi a ngz a i 變?nèi)?；?qiáng)哉矯。國無道，至死不變；強(qiáng)哉 ji a oz i yu es u yin x i n

12、ggu Rihoushi youshuyanw/u f u子曰：“素隱，行怪，后世有述焉：吾弗w/e izhl yi junzi zunddo e r x i ng ban t u e r f e iw/u f u n e ng y 1為之矣。君子遵道而行，半涂而廢：吾弗能已y 1 junzi yi h u zh o ngy o ng g a n sh i bu ji a nzh i e r bu hu 1w/e i矣。君子依乎 中 庸。遨世不見知而不悔：唯 sh e ngzh e ne ngzh i 圣者能之?！盝； Ijunzi zhidao f e i e r y 1 n f u f u

13、 zh i y u k e y 1 y u zh i 君子之道，費(fèi)而隱。夫婦之愚，可以與之 - _?." l r I y a n j i q i zh i y e suishengrenyi yousuo bu zhiyan f u f u zh i 焉）及其至也）雖圣人亦有所不知焉。夫婦之 bu xi do k e y 1 ne ngx i ngy a n j i q i zh i ye su i sh e ngr e n y i you 不肖，可以能行焉，及其至也，雖圣人亦有 su o su o b u n e ngy a n ti a nd! zhi d a y e renyo

14、uyousuo han g u j u n 所所不能焉。天 地之大也，人猶有所憾。故君 z 1 y u d a tianxidmd nengzaiyan y u xi a o ti a n xi a mo ne ng po 子語大，天下莫能載焉，語小，天下莫能破 I I "鼻y a n sh i y u n yu a n f e i l i ti an yu yue yu yuan y a n q i sh a ng 焉。詩云：“鶯飛戾天；魚躍于淵。”言其上 xi a ch a ye junzi zhidao zaoduanhu fu fu j i q i zh i ye 下察也。君

15、子之道，造端乎夫婦；及其至也， ch a h u ti and!察乎天地。y o u d i sh i e r zh a ng z i si zhiyGn gdiyi sh 6nmi ngsh o uzh a ng右第十二章，子思之言，蓋以申明首章， d a o bu k e lizhiyi y e q i xi a ba zh a ng za yinkongzi zhi yan yi 道不可離之意也。其下八章，雜引孔子之言以 mi ngzh i明之。zi yu e ddo bu yuanren r e n zh i w/e iddo e r yu a n r e n b u k e子曰：“道

16、不遠(yuǎn)人。人之為道而遠(yuǎn)人，不可y 1 w/e i d a o shiydnfa ke fa ke qi ze buyuanzh i以為道。詩云：伐柯伐柯，其 則不遠(yuǎn)。執(zhí) k e y i fa k e n i drshizhi you y i w/e i yu a n gujunzi yiren 柯以伐柯，睨而視之。猶以為遠(yuǎn)。故君子以人 zh 1 r e n g a i e r zh i zh o ngsh u w/e i d a o b u yu a n shizhuji e r b u 治人，改而止。忠恕違道不遠(yuǎn)。施諸己而不 yu a n y i w/u sh i y u r e n junz

17、i zhidaosi qi u w/e i n e ng y i y a n 愿，亦勿施于人。君子之道四，丘未能一焉： su o qi u hu z i y i sh i f uw/e i ne ng ye su o qi u h u ch e n y i sh i所求乎子，以事父，未能也；所求乎臣，以事j u nw/e i n e ng y e君，未能也; su o qi u hu pe ngy o u 所求乎朋友，su o qi u h u d i y i sh i xi o ngw/e i n e ng y e所求乎弟，以事兄，未能也；xi a nsh I zh Iw/e i ne ng

18、 y e y o ng de zh i x i ngy o ngy a n zh i j in yousu o bu z ubu g a n bu mi a n you y u bu g a n庸言之謹(jǐn)；有所不足，jin y a n g u x i ng x i ng g u y a n不敢不勉；有馀，不感j u n z i h u b u z a o z a o e r先施之，未能也。庸德之行，盡。言顧行，行顧言。君子胡不惜情爾。”junzi s u q i w/e i e r x i ng b u yu a n h u q i w/a is u f u gu i君子素其位而行，不愿乎其外。

19、素富貴，x i ngx 1 ng h u f u gu i 1 sh u p i n ji an xinghu pinji an s u y i d i行乎富貴；數(shù)貧賤，行乎貧賤；素夷狄，行 h u y i d i su huannan xinghu huannan junzi w/u b a e r b u z i 乎夷狄；素患難，行乎患難。君子無八而不自de y a n z a i sh a ngw/e i bu l i ngxi a z a i xi a w/e i bu yu a nsh a ng 得焉。在上位，不陵下；在下位，不援上； zh e ng j i e r bu qi u

20、y u r e n z e w/u yu a nsh a ng bu yu a nti a n xi a bu you 正己而不求于人。則無怨上不怨天，下不尤 gdjunzi j u y i yi q i mi ng xi a o r e n x i ngxi any! ji a o x i n人。故君子居易以俟命，小人行險以徼辛。z 1 yu e sh e y o u si hujunzi sh i zh u zh e ng gu f a n qi u zh u q i 子曰：“射有似乎君子。失諸 正鵠，反求諸其 sh e n身?！眏unzizhlddo pi r u x i ngyu a

21、n b i z i e r pi r u de ngg Gobi君子之道，辟如行遠(yuǎn)必自邇，辟如登高必z 1 be i sh i yu eqi z i h a o he r u gu s e q i n xi o ng d i j i自卑。詩曰：“妻子好合，如鼓瑟琴。兄弟既 xi he le qiedan y i e r sh i ji a l e e r q i t a ng z i yu e 翕，和樂且耽。宜爾室家，樂爾妻帑?！弊釉唬?f u mu q i sh u n y i h u“父母其順矣乎。"z i yu egu i sh e n zh i w/e i de qi she

22、ngyi hu sh i zh i e r f u子曰：“鬼神之為德其盛矣乎。視之而弗 ji an t I ngzh i er f u we n t i w/u e r b u k e y i shiti a n xi a zh i r e n 見；聽之而弗聞；體物而不可遺。使天下之人， q 1 mi ngsh e ng f u y i ch e ng j i s i y a ngy a ng hu r u z a i q i sh a ng齊明盛服，以承祭祀。洋洋乎，如在其上，ru zai qi zuoyou sh i yu esh e n zh i ge si bu ke du si如在其

23、左右。詩曰：神之格思，不可度思，sh e n k e sh e sif u w/e i zh i xi an ch e ngzh i b u k e y a n r u ci形可射思？夫微之顯。誠之不可揖，如此z 1 yu e shunqi daxiaoye yu de w/e i sh e ngr e nzunwei子曰：“舜其大孝也與！德為圣人，尊為ti az 1 f u you si h a i zh i n e i z o ngmi a oxi a ngzh i z i s u n ba o zh i天子，富有四海之內(nèi)。宗廟饗之，子孫保之。g u da d eb i de i qi w

24、6 ibi de i q i l ubi d e i q i mni ng b i故大德，必得其位，必得其祿，必得其名，必 d e i q i sh o u g u ti anzhi sh e ng w/u b i yinqi c a i e r d u y a n g u z a i 得其壽。故天之生 物必因其材而篤焉。故栽 zh e p e i zh i q I ngzh e f u zh i sh i yu eji a l e j u n z i xi a nxi an者培之，傾者覆之。詩曰：嘉樂君子，憲憲 l 1 ng de y i mni n y i r e n sh o u l u

25、 yu ti a n b a o y o u mi ngzh i z i ti an 令德，宜民宜人。受祿于天。保佑命之，自天 sh e n zh 1g u d a de zh e bi shoumi ng申之。故大德者必受命?！?quot; *1 rtsz i yu ew/u y o u zh e q i w/e i we nw& ng hu y i wa ng j i we i子曰：“無憂者，其惟文王乎。以 王季為f u y i w/u w/a ngw/e i z i f u zu o zh i z i sh u zh iw/u w/a ngzu a n da父，以武王為子。父作之

26、，子述之。武王績大w/a ngw/a ng j iwe n w/a ngzh I x u yir6ngyi er youti anxi a王、王季、文王之緒。壹戎衣，而有天下。sh e n bu sh I ti a n xi a zh i xi a nmi ng z u n w/e i ti a n z i f u y o u s i h a i zh i身不失天下之顯名。尊為天子。富有四海之ne i zo ngmi a oxi a ngzh 11 內(nèi)。宗廟饗之 g o ngch e ngwe n w/u ：zh I d ez i s u n b a o zh iw/u w/a ng mo s

27、h o u mi ng zh o u子孫保之。武王末受命，周zhu i w/a ng d aw/a ng j i sh a ng s i xi a n g o ng公成文武之德。追王大、王季，上祀先公y 1 ti a n z i zh I l isi li yed a h u zh u h o u d a i fuj i sh i sh u以天子之禮。斯禮也，達(dá)乎諸侯大夫，及士庶 r e n f u w/e i d a i fu z i w/e i sh i z a ng y i d a i fu j i y i sh i 人。父為大夫，子為士；葬以大夫，祭以士。f u w/e i sh i

28、z i w/e i d a i fu z a ng y i sh i j i y i d a i fu q i zh i父為士，子為大夫；葬以士，祭以大夫。期之s d ng d a hudai fu sanniGnzhisRng d a hutianzi f u mu zhi 喪，達(dá)乎大夫；三年之喪，達(dá)乎天子；父母之 s d ngw/u gu i ji an y i y e喪，無貴賤，一也?！眤 i yu ew/u w/a ngzh o u g o ng q i da xi do y 1 h u f u xi do子曰：“武王、周公，其達(dá)孝矣乎。夫孝 zh e sh a n j i r e n

29、 zh i zh i sh a n sh u r e n zh i sh i zh e ye ch u n qi u xi u 者，善繼人之志，善述人之事者也。春秋，修q 1 zu mi a o ch e n q i z o ng q i sh e q i ch a ng y i ji a n q i sh i sh i其祖廟，陳其宗器，設(shè)其裳衣，薦其時食。IL t!1. I / / 夕 X/ / 1 ,z o ngmi a o zh 1 l i su o y i x u zh a o mu y e x u ju e su o y i bi a n gu i宗 廟之禮，所以序昭穆也。序爵，所以

30、辨貴ji a n y e x u sh i su o y i bi a n xi a n y e l u ch o u xi a w/e i sh a ng su o賤也。序事，所以辨賢也。旅酬下為上，所y 1 d a ji a n y e y a n ma o su o y i x u ch i ye ji a n q i w/e i x i ng q i以達(dá)賤也。燕毛所以序齒也。踐其位，行其'l I I晨'.1l 1 z o u q 1 l e j i ng q i su o z u n aiqisubqin shisi r u sh i禮，奏其樂，敬其所尊，愛其所親，事死

31、如事sh e ng sh i w/a ng r u sh i cun xi a o zh i zh i ye ji a o sh e zh i l i su o 生，事亡如事存，孝之至也。郊社之禮，所 fly 1 sh i sh a ng d i y e z o ngmi a o zh i l i su o y i s i h u q i xi a n y e以事上帝也。宗廟之禮，所以祀乎其先也。mi ng hu ji a o sh e zh i l i d a n ch a ngzh i y i zh i gu o q i r u sh i zh u zh a ng明乎郊社之禮，神 嘗之義，

32、治國其如示諸掌h uai g o ngwe n zh e ngz 1 yu e哀公問政。子曰：q i r e n cu n z e q i zh e ng j uwe n w/u zh I zh 6 ng bu z d i f a ng“文武之政，布在方q i r e nw/a ngz e q i zh e ng x i策。其人存，則其政舉；其人亡，則其政息。 renddomi n zh e ng diddomi n sh u f u zh e ng y e zh e pu l u ye 人道敏政，地道敏樹。夫政也者，蒲盧也。g u w/e i zh e ngz a i r e n q u r

33、 e n y i sh e n xiushenyi d a o xiuddoyi故為政在人。取人以身。修身以道。修道以Ir e n r e n zh e r e n y e qinqinwd i d a y i zh e y i y e z u n仁。仁者，人也，親親為大。義者，宜也，尊I " L t).xi a n w/e i da q i n qin zh i sh a z u n xi a n zh i d e ng l i su o sh e ng y e賢為大。親親之殺，尊賢之等，禮所生也。z a i xi a w/e ib u hu o h u sh a ng mi n

34、b u k e d e e r zh i y i gdjunzi在下位，不獲乎上，民不可得而治矣。故君子， b u k e y i b u xi u sh e n si xi u sh e n b u k e y i b u sh i qin sishi 不可以不修身。思修身，不可以不事親。思事 qin b u k e y i bu zh i r e n sizhiren b u k e y i b u zh i ti an 親，不可以不知人。思知人，不可以不知天。”ti a n xi a zh 1 da d a o w/usu o y i x i ngzh i zh e s a n yu e

35、 j u n ch e n天下之達(dá)道五，所以行之者三，曰：君臣y e f u z i y e f u f u y e kundi y e pengyouzhiji aoye 也、父子也、夫婦也、昆弟也、朋友之交也。 w/u zh e ti a n xi a zh i da d a o y e zhi r e n y o ng s a n zh e ti a nxi a 五者，天 下之達(dá)道也。知、仁、勇 三者，天 下 zh 1 da d e y e su o y i x i ngzh i zh e y i y e hu o sh e ng er zh i zh i hu o 之達(dá)德也。所以行之者

36、一也?；?生 而知之；或 xu e e r zh i zh i hu o k u n e r zh i zh i j i q i zh i zh i y i ye hu o 學(xué)而知之；或困而知之：及其知之，一也?；騛n e r x i ngzh ihu o l i e r x i ngzh i hu o mi a n qi a ng e r x i ngzh i安而行之；或利而行之；或勉強(qiáng)而行之：及q 1 ch e nggo ng其成功，”蒞。z i yu ehaoxuej inhu zhi l i x i ngj i n h u r e n zh i ch i子曰：“好學(xué)近乎知。力行近乎仁。

37、知恥j inhu y o ng zhi si s a nzh ez e zh i su o y i xi u sh e n zh i su o y i xi u近乎勇。知斯三者，則知所以修身。知所以修 sh e n z e zh i su o y i zh i r e n zh i su o y i zh i r e n z e zh i su o y i zh i 身，則知所以治人。知所以治人，則知所以治 IL t!ti a nxi a gu o ji a y i天下國家矣?！眆 a n w/e i ti a n xi a gu o ji a y o u ji u j i ng yu e x

38、i u sh e n ye z u n xi an 凡為天下國家有九經(jīng)，曰：修身也、尊賢 y e qinqin y e j i ng d a ch e n y e ti qunchen ye z i shdmi n ye 也、親親也、敬大臣也、體群臣也、子庶民也、 l aibaigongye rouyuanren ye huaizhu hou ye xi u sh e n z e d a o 來百工也、柔遠(yuǎn)人也、懷諸侯也。修身，則道l 1 z u n xi an z e b u hu o qin qin ze zhu fu kun di b u yu a n 立。尊賢，則不惑。親親，則諸父昆弟

39、不怨。 j 1 ng d a ch e n z e bu xu a n t i q u n ch e n z e sh i zh i b a o t i zh o ng 敬大臣，則不眩。體群臣，則士之報體重。 z 1 shUmin z e ba i x i ngqua n l a i ba i go ng z e ca i y o ng z u r o u yu a n 子庶民，則百姓勸。來百工，則財(cái)用足。柔遠(yuǎn) r e n z e s i f a ng gu I zh I hu a i zh u hou z e ti a n xi a w/e i zh i人，則四方歸之。懷諸侯，則天下畏之q

40、1 mi ngsh e ng f u feiti bu d o ng su o y i xi u sh e n y e q u ch a n齊明盛服，非體不動：所以修身也。去讒yu a n s e ji a n hu o e r gu i de su o y i qu a nxi a n y e zunqiw6i zh o ng遠(yuǎn)色，賤貨而貴德，所以勸賢也。尊其位，重q i l u t o ng q i h d o w/usu o y 1 qu d n q i n qin y e gu a nsh e ngr e n sh 1其祿，同其好惡，所以勸親親也。官 盛 任使， su o yi qu

41、a n da ch e n ye zh o ngx i n zh o ng l u su o y i qu a n sh i ye sh i 所以勸大臣也。忠信重祿，所以勸士也。時 sh 1 bo l i a n su o y i qu a n ba i x i ng y e ri sh e ngyu 6 shi j i b i ngch e ng 使薄斂，所以勸百姓也。日省月試，既稟稱 sh 1 suo yi quanbaigongye s o ngw/a ngy i ngl a i ji a sh a n er gu a n bu 事，所以勸百工也。送 往迎來，嘉善而矜不 ne ng su

42、o yi rouyuanren ye j i ju e sh i j u f e i gu o zh i lu a n ch i w/e i 能所以柔遠(yuǎn)人也。繼絕世，舉廢國，治亂持危， ch Gopi nyi sh ih o u w/a ng e r bo lai suo yi huaizhuhouye fGnwei朝聘以時，厚往而薄來，所以懷諸侯也。凡為 “ 產(chǎn) I j *;ti a n xi a gu o ji a y o u ji 口 j I ng su o y i x i ngzh i zh e y i y e 天下國家有九經(jīng)，所以行之者一也。f a n sh 1 y u z e l

43、i bu y u z e f e i y a n qi a n d i ng z e bu 凡事，豫則立，不豫則廢。言前定，則不 h e sh i qi a n d i ng z e bu kun x i ngqi a nd! ng z e bu ji u d a o 跆。事前定，則不困。行前定，則不疚。道 qi a nd 1 ng z e bu qi o ng 前定，則不窮。z a i xi a w/e i b u hu o h u sh a ngmni n b u k e d e e r zh i y i hu o h u在下位不獲乎上，民不可得而治矣。獲乎 sh a ngy o u d

44、a o 1 bu x i n hu pe ngy o u bu huo hu sh a ng y i x i n hu pe ng 上有道：不信乎朋友，不獲乎上 矣。信乎朋 youyoudao b u sh u n h u qinb u x i n h u p e ngy o u y i sh u n h u qiny(5u友有道：不順乎親，不信乎朋友矣。順乎親有d a o f a n zh e sh e n b u ch e ngbu shun hu qin yi ch e ngsh e nyoudao道：反者身不誠，不順乎親矣。誠身有道：bu mi ng hu sh a n bu ch e

45、 ng hu sh e n y i不明乎善，不誠乎身矣 ch e ngzh e ti a nzhi dao ye ch e ngzh i zh e renzhi dao ye ch e ng誠 者，天之道也。誠 之者，人之道也。誠zh ebu mi a n e r zh o ng bu si er de co ngr o ngzh o ngd a o sh e ngr e n y e者，不勉而中不思而得：從容中道，圣人也。ch e ngzh 1 zh e ze sh a n er gu zh i zh i zh e ye誠之者，擇善而固執(zhí)之者也。bo xu e zh ish e n we n

46、zh I sh 6nsi zh I mi ngbi a nzh i d u x i ngzh I博學(xué)之，審問之，慎思之明辨之，篤行之。y o u f u xu e xu e zh i f u n e ng f u cu o ye you f u wen we n zh i f u有弗學(xué)，學(xué)之弗能，弗措也。有弗問，問之弗 _ t. " l r 8Xzh 1 f u cu o ye y o u f u si sizhifd d e f u cu o ye you知，弗措也。有弗思，思之弗得，弗措也。有f u bi a n bi a nzh i f u mi ng f u cu o ye

47、you f u x i ng x i ngzh i f u 弗辨，辨之弗明，弗措也。有弗行，行之弗 sH1m.d u f u cu o ye r e n y i ne ngzh i jibdizhi r e n sh i ne ngzh i 篤，弗措也。人一能之，己百之。人十能之， j 1 qi a n zh 1 guonengci daoyi su i y u b i mi ng su i r o u b i qi a ng 己千之。果能此道矣，雖愚必明，雖柔必強(qiáng)。I Id 1 e r sh i y i zh a ng z i ch e ngmi ng w6 i zh I x i ng z

48、i mi ngch e ngw/e i第二十一章：自誠明，謂之性；自明誠謂X 4 上 J I “zh 1 ji do ch e ng z e mi ng y imi ng z e ch e ng y i you di e r sh i y i zh a ng之教。誠則明矣；明則誠矣。右第二H章。z 1 si ch e ngsh a ngzh a ng f u z i ti andaorendaozhi y i e r l i y a n子思承上章，夫子天道人道之意，而立言y e z i c i y i xi a sh i e r zh a ng ji e z i sizhiyGn y i fa

49、n f u tu i 也。自此以下十二章，皆子思之言，以反覆推 mi ng c i zh a ngzh i y i明此章之意。唯天下至 n e ngj i n r e n zh i x i ng 能盡人之性。 n e ngj i n w/u zh i x i ngn e ngj i n q i x i ngw/e i ti a n xi a zh i ch e ngw/e i n e ngj in q i x i ng誠為能盡其性。能盡其性，則n e ngj i n r e n zh i x i ng z e n e ngj i n w/u zh I x i ng能盡人之性，則能盡物之性。z

50、e k e yi z a n ti a nd! zh i hu a y u k e yi z a n ti a n能盡物之性，則可以贊天地之化育。可以贊天dizhihudyU z e k e y 1 yuti and! canyi地之化育，d i e r sh i則可以與天地參矣。s a n zh a ng q i c i zh i ququ n e ngy o u ch e ng ch e ng z e第二十三章：其次致曲。曲能友誠。誠則 x 1 ng x i ng z e zh u zh u ze mi ng mi ng z e d o ng d o ng z e bi a n bi a

51、n 形。形則著。著則明。明則動。動則變。變 z e hu aw/e i ti a n xi a zh i ch e ngw/e i ne nghu a則化。唯天下至誠為能化。d i e r sh i s i zh a ng zh i ch e ngzh i d a o k e y i qi a n zh i guo ji a第二十四章：至誠之道可以前知。國家ji a ngx i ng b i y o u zh e nxi a ng guo ji a ji a ngw/a ngbi youyaonie ji a n將興，必有禎祥；國家將亡，必有妖孽。見 h u sh 1 gu 1 d o ng

52、hu si t i hu o f u ji a ngzh i sh a n bi xi a n zh i zh i 乎蓍龜，動乎四體。禍福將至，善必先知之； bu sh a n b i xi a n zh I zh I g u zh i ch e ng r u sh e n 不善，必先知之。故至誠如神。ch e ngzh e z i ch e ng y e e r d a o z i d a o y e ch e ngzh ew/u zh I誠者自成也，而道自道也。誠者，物之zh o ngsh 1 bu ch e ng w/u w/ush i gu j u n z i ch e ngzh i

53、w/e i gu i ch e ngzh e終始。不誠無物。是故君子誠之為貴。誠者,f e i z 1 ch e ng j i e r y i ye su o y i ch e ng w/u y e ch e ng j i r e n y e非自成己而已也。所以成物也。成己仁也ch e ng w/u zh i ye x i ngzh i d e y e he w/d ineizhi ddo ye g u sh i cu o成 物知也。性之德也，合外內(nèi)之道也。故時措zh 1 y 1 y e之宜也。g u zh i ch e ng w/u xi bu x i z e ji u ji u z e z

54、h i zh i z e y o u 故至 誠無息。不息則久，久則徵。徵則悠 yu a n y o u yu a n z e bo h o u bo h o u z e g a o mi ng bo h o u su o 遠(yuǎn)。悠遠(yuǎn)，則博厚。博厚，則高明。博厚，所 y 1 z a i w/u y e g a o mi ng su o y i f u w/u y e y o u ji u su o y i ch e ng 以載物也。高明，所以覆物也。悠久，所以成 - _?." l r Iw/u y e bo ho upe idi g a o mi ng p e i ti an y o u

55、 ji uw/u ji a ng- ' ,物也。博厚，配地。高明，配天。悠久，無疆。 I j *;r u c i zh e bu ji an e r zh a ng bu dongerbianw/u w/e i e r ch e ng如此者，不見而章，不動而變，無為而成。sH1m.ti and! zh i d a o ke yi yan erjinye q i w/e i w/u b u e r天地之道，可一言而盡也。其為物不貳，z e q i sh e ng w/u bu ce ti and! zh i d a o bo y e h o u y e g a o ye則其生物不測。天地

56、之道，博也、厚也、高也、I I ,、mi ng y e you ye ji u y e j i n f u ti ansi zh a o zh a o zh i du o j i q i 明也、悠也、久也。今夫天斯昭昭之多，及其 w/u qi 6 ngy 6 r i yu e x i ngch e n x i yanw/a n w/u f u yan jinfu d i無窮也，日月星辰系焉，萬物覆焉。今夫地y 1 cu o t u zh i duo j i q i gua ngho u z a i hua yu e e r bu zh o ng zh e n he 一撮土之多，及其廣厚載華岳而

57、不重，振河 h a i e r b u xi e w/a n w/u z a i yan j in f u sh a n y i ju a n sh i zh i duo j i 海而不泄，萬物載焉。今夫山一卷石之多，及q 1 gu a ng d a ca o mnu sh e ngzh i qinsheujuzhi ba o z a ngx i ngy a n其廣大，草木生之，禽獸居之，寶藏興焉。j i n f u shu i y i sh a ozh i duo j i q i bu ce yu a n tu o jiao 今夫水，一勺之多，及其不測，電、量、蛟、 16 ng y u bi e sh e ngy an huGcGizhiyan龍、魚、鱉生焉，貨財(cái)殖焉。sh 1 y u nw/e i ti a n zh I mi ng y u mu bu y ig d i yu e詩云：“維天之命，于穆不已?！鄙w曰：ti a n zh 1 su o y 1 w/e i ti a n y e y u h u bu xi anwe